کهولت سن باعث کاهش تولید آنزیم‌های مورد نیاز جهت هضم کامل غذا می‌گردد. اختلال در تولید این آنزیم‌های بسیار مهم و حیاتی، زمینه ساز مشکلات متفاوتی خواهد شد که هضم نا‌موفق غذا یکی از مهم‌ترین آن‌ها شمرده می‌شود.همچنین عدم توانایی جذب مواد مغذی موجود در غذا از عوارض کهولت دستگاه گوارش بوده و معمولا جذب ویتامین ب۱۲، آهن و کلسیم در دوران سالمندی کاهش می یابد.
سندروم سوء جذب چیست؟
نقش اصلی روده کوچک، جذب مواد مغذی موجود در غذا است. سندروم سوء جذب به اختلالاتی اشاره دارد که در آن‌ها روده کوچک نمی‌تواند به اندازه کافی مواد مغذی و مایعات را جذب کند. در افراد مبتلا به این سندروم ممکن است جذب درشت مغذی‌ها (پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها)، ریزمغذی‌ها (ویتامین‌ها و مواد معدنی) یا هر دو مختل شود.
کدام بیماری های گوارشی باعث سو جذب می شوند؟
1. آسیب‌دیدگی پوشش داخلی روده کوچک
بیشتر مواد مغذی در روده کوچک و مقدار کمی از آن‌ها در روده بزرگ جذب می‌شوند. مشکلات زیر می‌توانند به دیواره روده کوچک آسیب بزنند و جذب مواد مغذی مختلف را تحت تاثیر قرار دهند:
- بیماری‌های عفونی مانند بیماری ویپل
- بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون
- بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری سلیاک
- زیاده‌روی در مصرف بعضی از داروها
- اختلال مصرف الکل
- پرتو درمانی و شیمی درمانی
- سندرم روده کوتاه
- رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک (SIBO)
- تولید بیش از حد اسید معده، مانند سندروم زولینگر-الیسون
2. بیماری‌های پانکراس، کیسه صفرا و کبد
پانکراس (لوزالمعده)، کبد و کیسه صفرا همگی به روده کوچک برای هضم مواد غذایی کمک می‌کنند. بنابراین، اگر به دلیل بیماری قادر به انجام وظایف خود نباشند، روده کوچک نمی‌تواند غذاها را به خوبی هضم کند و به همین دلیل جذب مواد مغذی مختل می‌شود. شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با این اندام‌ها عبارتند از:
- نارسایی پانکراس
- فیبروز سیستیک
- انسداد مجاری صفراوی
- بیماری‌های کیسه صفرا
- بیماری کبد
3. بیماری‌های سیستم لنفاوی
روده کوچک چربی‌ها را از طریق عروق لنفاوی وارد جریان خون می‌کند. بیماری‌های سیستم لنفاوی که این عروق را مسدود می‌کنند می‌توانند جذب چربی‌ها را مختل کنند. لنفانژکتازی روده و لنفوم دو نمونه از این موارد هستند.
درمان
درمان علت زمینه‌ای سوء جذب پیچیده‌تر است. عفونت‌های ساده را می‌توان با آنتی‌بیوتیک درمان کرد، اما بیماری‌های مزمن به درمان اختصاصی نیاز دارند. در بعضی موارد، سوء جذب درمان قطعی ندارد، اما اصلاح سبک زندگی به کنترل علائم آن کمک می‌کند.