دستورات تغذیه ای در ترش کردن معده

تماس طولانی مدّت مری با اسید معده می تواند منجر به زخم شدن آن، تنگ شدن تدریجی مری و در نتیجه مشکل در بلع غذا و یا ایجاد خونریزی های خفیف شود. درصورت عدم درمان و پس از گذشت سال های طولانی، بروز کم خونی، کاهش وزن و سرطان مری نیز مورد انتظار خواهد بود. همچنین با رسیدن اسید به حنجره و ورود آن به نای، به تدریج زمینه برای بروز آسم مهیّا می شود و اگر بیمار از قبل دچار آسم باشد، حملات آسمی وی تشدید خواهد شد.

بنابراین ممکن است بیمار به علّت تحریک مداوم نای و ریه با اسید و یا به علّت تشدید بیماری آسم، دچار سرفه های مزمن باشد که ممکن است با بیماری های ریوی اشتباه شوند. از طرفی ریفلاکس، شایع ترین علّت دردهای غیر قلبی قفسه سینه است که بروز اشتباه تشخیصی در مورد آن و بیماری های قلبی، حتّی در بین اهل فن هم دیده می شود. گوش درد نیز علامتی است که بعضی از بیماران دچار آن می شوند.

در موارد بسیار شدید امکان تخریب تدریجی دندان ها به واسطه تماس با اسید نیز وجود خواهد داشت با توجّه به پیوستگی روش های بهداشتی جلوگیری از ریفلاکس و علل ایجاد آن، هر دو مطلب را در یک عنوان ذکر می کنیم:

1. هر قدر که می توانید غذا را بجوید. بسیاری از بیماران تنها با رعایت این دستورساده، درمان خواهند شد.
2. پرخوری با افزایش فشار داخل معده، احتمال باز شدن ورودی مری به معده و بازگشت اسید را زیاد می کند. تقریباً محال است که کسی پرخوری کند و بتواند براین بیماری غلبه کند. پس، قبل از آن که احساس سیری بکنید از سر سفره برخیزید.
3. خوردن نمک، قبل و بعد از غذا را فراموش نکنید. نمک یکی از بهترین خنثی کننده -های اسید معده است. می توانید برای امتحان این مساله وقتی که ترش می کنید مقدار کمی نمک بچشید؛ خواهید دید که در عرض چند ثانیه، احساس بهبودی خواهید کرد البته لطفاً نمک را به عنوان داروی دایمی درمان ترش کردن به کار نبرید!
4. روش صحیح مصرف نمک، قبل و بعد از غذا به این نحو است که مقدار کمی نمک)آنقدر که بین دو انگشت بسته شست و سبّابه جا بگیرد( را داخل دهان خود ریخته با زبان در دهان بچرخانید و همزمان نفس بکشید و وقتی مزّه شوری را در کلّ دهان خود احساس کردید، غذا خوردن را شروع کنید. بعد از غذا هم همین کار را تکرار کنید.
5. توصیه موکّد اسلام بر مصرف نمک، قبل و بعد از غذا آثار مفید فراوانی دارد که یکی ازآنها کاهش اثرات منفی اسید معده بر روی مری است.
6. بعضی غذاها باعث شل شدن اسفنگتر مری به معده می شوند و بنابراین احتمال -ریفلاکس را افزایش می دهند. از مصرف آنها حدّاقل تا درمان کامل پرهیز کنید:غذاهای پرچرب، انواع شکلات ها و کاکایوها، شیرینی های قنّادی و مصنوعی، انواع کولاها و نوشابه های گازدار، غذاهای تند و پر ادویه، انواع غذاهای آماده)فست فودها(، چای و قهوه و نسکافه و سایر ترکیبات کافیین دار، پیاز و …
7. اکثر مبتلایان به ریفلاکس، حدّاقل تا پایان دوره درمان؛ تحمّل خوراکی های ترش و اسیدی را ندارند؛ لذا بهتر است در این زمینه نیز احتیاط لازم انجام شود.
8. مصرف الکل و دخانیات یکی از مهمترین عوامل ترش کردن است. لطفاً آنها را کنار بگذارید.
9. از نیم ساعت مانده به غذا تا دو ساعت و نیم بعد از آن هرگز مایعات ننوشید.)آب، -دوغ، نوشابه، چای و …( نوشیدن مایعات در این بازه زمانی علاوه بر ترش کردن؛ باعث نفخ، سنگینی سر دل، اختلال در هضم غذا و در طولانی مدّت، اختلالات عملکردی شدید معده خواهد شد. احساس نیاز به آب خوردن بین غذا، اغلب به دلیل تند خوردن غذاست و با اصلاح این مساله، تا حدّ زیادی مرتفع خواهد شد.
10. سعی کنید بین خواب و خوراک حدّاقل ۲ ساعت فاصله بیاندازید. در واقع وقتی -بخوابید که غذا از معده شما خارج شده باشد. خوابیدن با کم کردن اثر جاذبه زمین که مانع از بالا رفتن اسید معده می شود؛ ترش کردن را تشدید می کند. به همین دلیل ساده، این بیماران بهتر است کمی بالش زیر سر خود را بلندتر بگیرند. همچنین خوابیدن به پهلوی راست که مورد توصیه اسلام نیز هست؛ از آنجا که ورودی مری را نسبت به معده در وضعیت بالاتری قرار می دهد می تواند کمک کننده باشد.
11. خوردن غذاهای آبکی و ترید(مثل آبگوشت، آش، سوپ و غیره) و میوه و سبزی خام برای بسیاری از بیماران، دردسرساز است؛ لذا تا تکمیل دوره درمان بهتر است از آنهاپرهیز کند.
12. یبوست با اختلال در خروجی معده و افزایش فشار داخل شکمی؛ یکی از علل مهم بروز یا شدّت ترش کردن است؛ لذا در درمان بیماری حتماً باید در نظر گرفته شود.
13. چاقی از عوامل افزایش فشار داخل شکمی است؛ به همین دلیل، افراد چاق -بیشتر ترش می کنند. پیروی از یک برنامه اصولی برای کاهش وزن؛ به خصوص دردرمان موارد مزمن بسیار کمک کننده است.
14. تعداد وعده های غذایی را افزایش داده؛ حجم غذای هر وعده را کم کنند. این توصیه اگر چه تا حدّ زیادی موثّر است؛ امّا اگر آداب غذا خوردن مثل پرهیز از پرخوری، تند خوری، خوردن مایعات با غذا و رعایت شوند عملاً نیازی به این اقدام نیست.
15. مصرف بعضی داروهای شیمیایی هم می تواند از عوامل ایجاد ریفلاکس باشد که در مورد آنها با پزشک معالج خود مشورت کنید.
16. استرس، بدون تردید یکی از عوامل مهم پیدایش بیماری های معده است و ترش کردن نیز از این قاعده مستثنی نسیت. بنابراین باید یکی از اجزای اصلی برنامه درمانی، تجویز داروهای آرام بخش باشد.
17. عادت به استفاده از لباس های تنگ)به خصوص در ناحیه دور شکم یا کمر(،استفاده از گِن یا کُرست های شکمی تنگ، محکم بستن کمربند و … می توانند با افزایش فشار داخل شکم، زمینه را برای ریفلاکس فراهم کنند. بنابراین لباس راحت بپوشید تا ترش نکنید.
18. مصرف غذاهای اسیدی مثل انواع گوشت، حبوبات و تخم مرغ، باعث افزایش ترشّح اسید معده می شوند و ریفلاکس را تشدید می کنند..در طول دوره درمان بهتر است این غذاها را کمتر مصرف کنید.