قرص آتنولول (Atenolol)
اشکال دارویی آتنولول: قرص: 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
آتنولول به کلاسی از داروها به نام مسدودکننده های بتا یا بتابلاکرها تعلق دارد. گیرنده های بتا روی سلول ها قلب وجود دارند. زمانی که آدرنالین یک گیرنده بتا را فعال می کند، فشار خون و ضربان قلب افزایش می یابد. مسدودکننده های بتا از تاثیر آدرنالین بر گیرنده های بتا در رگ های خونی و قلب جلوگیری می کنند. این موجب شل شدن و آرامش رگ های خونی می شود. با شل شدن رگ های خونی، مسدودکننده های بتا به کاهش فشار خون و درد قفسه سینه کمک می کنند. همچنین، آنها به کاهش تقاضای قلب برای اکسیژن کمک می کنند.
جذب این دارو توسط بدن حدود ۵۰ درصد است و ما بقی به صورت تغییر نیافته از بدن خارج می شود.
نحوه مصرف قرص آتنولول
- دوز مصرفی برای فشارخون 25-50 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی میباشد که ممکن است به 100 میلی گرم در روز افزایش یابد.
- دوز پیشنهادی برای آنژین صدری، 50 میلی گرم در روز به صورت خوراکی که پس از 1 هفته، ممکن است به 100 میلی گرم در روز افزایش یابد. برخی از بیماران ممکن است به 200 میلی گرم در روز نیاز داشته باشند.
- برای بعد از انفارکتوس میوکارد 100 میلی گرم به صورت خوراکی یک بار در روز یا به مدت 6 تا 9 روز پس از انفارکتوس میوکارد (MI) به مدت 12 ساعت تقسیم میشود.
- سندرم ترک الکل (خارج از برچسب)، 50-100 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی و برای جلوگیری آریتمیهای فوق بطنی (خارج از برچسب) 50 میلی گرم روزانه استفاده میشود که تا 3 روز قبل از عمل شروع میشود و تا 7 روز پس از جراحی ادامه مییابد.
- همچنین، برای تیروتوکسیکوز (خارج از برچسب)، 25-100 میلی گرم روزانه هر 12 ساعت و پیشگیری از میگرن 50 میلی گرم استفاده میشود.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص آتنولول، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله انواع خاصی از مشکلات ریتم قلب (مانند ضربان قلب آهسته، بلوک دهلیزی درجه دوم یا سوم)، مشکلات تنفسی ( مانند آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم)، مشکلات گردش خون (مانند بیماری رینود، بیماری عروق محیطی)، بیماری کلیوی، نارسایی قلبی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص آتنولول خواهیم پرداخت؛
- در بیهوشی یا جراحی (افسردگی میوکارد)، بیماری برونش اسپاستیک، نارسایی عروق مغزی، دیابت شیرین، پرکاری تیروئید یا تیروتوکسیکوز، بیماری کبدی، نارسایی کلیوی، بیماری عروق محیطی، اختلال عملکرد بطن چپ، سن بالا، نارسایی قلبی و… با احتیاط استفاده شود.
- خطر هیپوگلیسمی و برادی کاردی در نوزادان متولد شده از مادرانی که دارو را در هنگام زایمان یا در دوران شیردهی دریافت میکنند، به ویژه در نوزادان نارس و آنهایی که نارسایی کلیوی دارند.
- در بیمارانی که مسدودکنندههای کانال کلسیم یا گلیکوزیدهای قلبی مصرف میکنند یا از داروهای بیحسکننده استنشاقی استفاده میکنند با احتیاط مصرف شود.
- در بیمارانی که کلونیدین دریافت میکنند، مصرف آتنولول باید چند روز قبل از قطع کلونیدین قطع شود. همچنین، ممکن است باعث ایجاد یا تشدید افسردگی CNS شود (در بیماران مبتلا به بیماری روانی با احتیاط مصرف شود).
- برای تشدید علائم نارسایی قلبی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی جبران شده نظارت کنید. در بیماران مبتلا به آنژین نوع پرینزمتال از مسدودکنندههای بتا بدون فعالیت مسدودکننده گیرنده آلفا1-آدرنرژیک خودداری کنید. گیرندههای آلفا1-آدرنرژیک بدون مخالف، واسطه انقباض عروق کرونر هستند و میتوانند علائم آنژین را بدتر کنند.
موارد هشدار استفاده از قرص آتنولول
- بیماری ایسکمیک قلب ممکن است پس از قطع ناگهانی آن تشدید شود. به علاوه، حساسیت مفرط به کاتکول آمینها در طول قطع مصرف مشاهده شده است.
- هنگامی که درمان طولانی مدت بتابلوکر (به ویژه در بیماری ایسکمیک قلبی) قطع میشود، دوز باید به تدریج طی 1-2 هفته با نظارت دقیق کاهش یابد. اگر آنژین به طور قابل توجهی بدتر شود یا نارسایی حاد عروق کرونر ایجاد شود، تجویز بتا بلاکر باید به سرعت، حداقل به طور موقت (علاوه بر سایر اقدامات مناسب برای آنژین ناپایدار) مجدداً شروع شود.
- به بیماران باید نسبت به قطع درمان با بتابلوکرها بدون نظر پزشک هشدار داده شود. از آنجایی که بیماری عروق کرونر (CAD) شایع است و ممکن است تشخیص داده نشود، درمان بتا بلاکر باید به آرامی قطع شود، حتی در بیمارانی که فقط برای فشار خون بالا درمان میشوند.
عوارض جانبی:
آتنولول شامل سرد شدن بدن، بی خوابی، حالت تهوع، گیجی، بی خوابی، خس خس سینه، خشک شدن چشم و تنگی نفس است.
موارد منع مصرف قرص آتنولول
- بلوک قلبی 2/3 درجه در بیماران بدون ضربان ساز
- شوک قلبی
- برادی کاردی سینوسی
- اختلال در عملکرد گره سینوسی
- حساسیت مفرط
- نارسایی قلبی جبران نشده
- ادم ریوی